De geschiedenis en herkomst van naam.

Dammen is een héle oude sport. Archelogen hebben een namelijk een (lemen) bord gevonden met kegelvormige stenen. Maar men is het niet eens of dit wel ‘het eerste damspel’ genoemd mag worden. In de middeleeuwen werd het spel al gespeeld en genoemd naar de koningin van het Franse schaakspel. Namelijk ‘fierges’. Later werd de koningin van schaken anders genoemd. Namelijk hetzelfde als nu: dame. Daarom heette het in Frankrijk ‘Jeu de dames’.

De Nederlandse mensen vonden dit ook een leuk spel en noemde het niet ‘dames’ maar ‘dammen’. Wat er ook een beetje op lijkt. ‘Jeu de’ is weggehaald.

Het spel ontstond in de twaalfde eeuw, in Engeland. Waar het ‘draughts’ heette (nu nog steeds). Ze hadden 64 speelvakjes en gebruikten de steentjes van Backgammon.

Later, in 1723 werd het speelveld ineens 100 vakjes. Dit wordt tegenwoordig Pools dammen genoemd, omdat een Pool dit heeft bedacht. Dit spel spelen wij. Het wordt tegenwoordig ook wel ‘internationaal dammen’ genoemd.

 

 

Het spel gaat als volgt:

 

Er zijn 100 vakjes en de twee spelers hebben ieder twintig steentjes. De één heeft zwarte stenen en de andere witte (of een beetje goudkleurig).

 

 

 

Wit begint en zet één steentje schuin daar voren. Op de foto staan deze voorbeeldbeginzet met een rood pijltje aangegeven. Nu is zwart. Die gaat ervoor staan. Ook aangegeven met een rood pijltje. Wit zet ééntje naar voren en zwart kan slaan met een grote sprong over wit heen. (groene pijltjes). Nu kan wit weer terugslaan. Dit lijkt nutteloos: ze hebben er allebij twee kwijt. Maar soms is dit slim als je voorstaat; voor jou maakt het niet uit, je hebt toch genoeg stenen. Maar voor de ander is er weer verlies.

Soms als het gelijk staat is het ook slim om zoiets te doen, alleen dan wel als je er dan twee kunt slaan. Kijk naar het voorbeeld en stel je voor: het grijze stipje is een steen en het steentje met een kruisje is een leeg vlakje. Dan kan het blauwe pijltje dan net twee keer slaan. Terwijl wit zichzelf op het begin opofferde.

Jezelf opofferen, maar daarna twee keer slaan is een handige manier om stukken te winnen. Maar je zult nu wel denken: als die experts zo goed zijn in dammen, waarom hebben ze dat opoffertrucje dan niet door? En slaan ze de tegenstander niet.

Dat komt door één van de belangrijkste regels: als je kunt, móét je slaan.

 

De dam

Nu je wel wat snapt van het dammen en een belangrijk trucje weet, wordt tijd voor de dame, eh… dam. (Daarom heet het dammen, want bij schaken haal je dam als je aan de overkant bent, hier een dam).

Dus als je aan de overkant bent gekomen, heb je een dam. Deze kan heel veel, vaak is het al bijna bekeken als een dam wordt gehaald. Nou ja, het ligt er aan. Soms wordt kan de dam alleen maar meer dat hij achteruit kan, gewone stenen kunnen dat immers niet. Maar bij dammen van profdammers (het echte dammen dus) gaat het heel anders. Een gewone steen kan alleen maar slaan als een steen naast hem ligt en aan de andere kant niks. Maar dammen kunnen van verre afstand óók al slaan (mits er aan de andere kant geen steen ligt). Ze kunnen dus even veel als lopers bij schaken; het hele spel over als er maar geen blokkade is.

De tactiek

Alleen deze regels weten is natuurlijk niet voldoende. Er zijn vele strategieën. Als volgt enkelen uitgelicht.
Zorg in ieder geval ten aller tijden dat er geen gaten in je opstelling ontstaan. Als je er één naar voren zet, zet je er altijd één achteraan, als je dit niet doet, zal er gemakkelijker bij je geslagen worden. Desondanks is het slim om de driekhoek van Drenth te laten staan. Dit zijn de stenen van de centrale driekhoek, op het bovenstaande plaatje de stenen op vakjes 32, 42, 43, 47, 48, en 49. Dit is soms erg moeilijk, en het is ook maar een richtlijn. Zorg in elk geval dat steen nummer 48 op zijn plek blijft, omdat die de meeste dampogingen kan tegenhouden. Op de achterste rij moet dit ook de enige steen zijn die niet naar voren gaat. Dit lijkt misschien slim, omdat je tegenstander op die manier geen dam meer kan halen. Maar vergelijk het maar met voetbal; je kunt wel iedereen in je verdediging plaatsen, maar dan is je aanval slecht. Bovendien is met een handig trucje alsnog het hek van de dam, als je de stenen nog niet uit pure noodzaak al geplaatst hebt.

Combinaties

Combinaties zijn handige trucjes. Het principe is simpel; je offert een steen op en krijgt er twee terug. Hiermee sta je één steen voor en hiermee heb je voordeel richting het einddoel gewonnen. Maar hoe doe je dit?



Dit is een eenvoudig voorbeeld. Ten eerste plaatst de tweede steen op de vierde rij van onder, naar links, waarnaar zwart gedwongen is te slaan. Hierdoor kan wit zwart dubbelslaan en heeft wit één steen winst. In dit geval ook gewonnen. Dit kan echter ook in eerdere fasen van het spel, en dit heeft zeer positieve effecten voor je spel, vooral als je gelijk een dam(poging) krijgt na je combinatie. Onthoud dit trucje dus goed!

Er zijn veel meer damtechnieken, deze zijn te vinden in gespecialiseerde sites, of bepaalde damboeken. Kijk eens rond in de bibliotheek!